Bilo je to kao epizoda špijunskog trilera „Biro”. Francuski obavještajac poznat samo kao Anri M odlazi na zadatak u Peking, u kojem se zaljubljuje u ambasadorovog prevodioca i počinje da šalje korisne obavještajne podatke klasifikovane kao povjerljive neprijatelju. Nedugo zatim je opozvan, vrac´en u Francusku, a 2020. osuđen na osam godina zatvora zbog davanja informacija stranoj državi. Ali, to nije usamljen slučaj, svi kineski obavještajci koriste sličnu strategiju kojom uvlače pripadnike konkurentskih službi u paukovu mrežu i od njih uzimaju informacije.
U klopku je ulovljen i njegov kolega Piere-Mar H, koji je do 2017. radio u Kini. Dobio je 12 godina zatvora.
Drastične kazne su dio odluke Francuske da otkrije zločine putem opsežnih suđenja, ali također potvrđuje sumnju Evrope da kineske špijunske i kontraobavještajne službe predstavljaju sve veću prijetnju, čak i veću od one koja dolazi iz Rusije.
“Kineski obavještajci nisu ništa manje opasni. Štaviše, njihove špijunske operacije su sada još bolje od ruskih”, potvrdio je bivši visoki zvaničnik američke CIA.
Kina je uveliko poznata po naprednim cyber napadima, poput napada na Microsoft 2021. godine kada je ugroženo 30.000 organizacija širom svijeta, a dokazano je da je napad izvela grupa koju podržava zvanični Peking. Kina je, naravno, odbacila ove optužbe.
Sve je napredniji i metoda prikupljanja podataka direktnim ljudskim djelovanjem na zemlji (HUMINT), što je na Zapadu protumačeno kao signal za uzbunu.
„Rusi se bave špijunažom još od prije Sovjetskog Saveza, vole to“, kaže bivši šef britanske obavještajne agencije MI6 Alex Jounger, aludirajući na to da Kinezi imaju slabije softverske mogućnosti kada je vještačka inteligencija u pitanju, ali su opasno se približili ruskom načinu rada.
Šef MI5 Ken Mcallum kaže da Komunistička partija Kine mnogo ulaže u razvoj špijunaže.
“Mi ovdje ne vičemo „vuk, vuk“, ovo je ozbiljna sigurnosna prijetnja“, zaključuje Mccallum.
Drugi obavještajac kaže da kineska špijunaža nije slična ruskoj i veoma je teško reći ko je, a ko nije agent. Na primjer, ruski špijuni su uglavnom fokusirani na visoke zvaničnike i razvili su brojne obavještajne vještine kao što je razbijanje kodiranih informacija kako bi saznali određene informacije. Međutim, Kinezi svoj sistem špijunaže razvijaju mnogo šire, pa se bave i političkim utjecajem, lobiranjem ili postavljanjem komercijalnih oglasa koji mijenjaju javno mnijenje ili prikupljaju tehnološke informacije. Kineska varijanta uključuje „pristup cijelog društva“.
“Rusi ponekad umiju da budu nespretni i arogantni, a kineski obavještajci izbjegavaju svaku mogućnost skandala jer žele da sačuvaju reputaciju „dobrih bilateralnih odnosa“, kaže američki obavještajac i dodaje da je to potpuno nova paradigma u međunarodnim obavještajnim operacijama.
Takva taktika ponekad može da propadne, pa je moguće da više istih obavještajnih agenata prati istu metu, ali su i dalje veoma efikasne. a EU smatra da ove operacije EU koštaju 50 milijardi dolara godišnje.
„Efikasnost je veoma važna za kinesku obaveštajnu službu“, kaže Najdžel Inkster, takođe bivši direktor MI6 i strateg za međunarodne odnose.
Evropa je do sada protjerala više od 600 ruskih diplomata i obavještajaca od početka invazije na Ukrajinu. Međutim, slična situacija sa Pekingom mogla bi biti znatno zahtjevnija jer će biti veoma teško utvrditi identitet svih brojnih obavještajnih službenika.
(Admir O.)