Odluka da se uklone trula i suha stabla sa lokaliteta Žute/Jekovačke tabije donijeta je nakon što su stručne službe Općine Stari Grad Sarajevo, Kantonalnog zavoda za zaštitu kulturno-historijskog i prirodnog naslijeđa Sarajevo i Šumarskog fakulteta Univerziteta u Sarajevu poduzele sve mjere da se predmetna stabla sačuvaju.

Naime, nakon što je jedno od stabala oraha uslijed nevremena (udarima jakog vjetra) oboreno sa platoa Žute/Jekovačke tabije na obližnju ulicu i time je prouzrokovalo direktnu štetu na lokalitetu, ugrozilo živote prolaznika i imovine, nanijelo štetu zidovima Žute/Jekovačke tabije i blokiralo saobraćajnicu na koju se obrušilo, intenzivirane su aktivnosti na spašavanju preostala četiri stabla oraha.

Služba Civilne zaštite Općine Stari Grad Sarajevo, prilikom terenskog obilaska, je ustanovila štete na stablima oraha od kojih je jedno od preostalih stabala bilo nakrivljeno i čije su grane popucale uslijed vremenskih neprilika.

- Općinska Komisija za sječu stabala je ustanovila da stabla predstavljaju opasnost i da je potrebno izvršiti sječu. U nalazu je navedeno da sva stabla imaju velika strukturna oštećenja debla, široke šupljine sa naprednim stadijem truleži te da su na dodir mokro i spužvasto tkivo koje ispušta smeđu trulež te narušene statičke stabilnosti. Služba zaštite našeg zavoda je organizovala niz sastanaka sa različitim partnerima iz institucija posvećenih zaštiti prirodne baštine u cilju rješavanja tog problema te je pokrenula nabavku usluge istraživanja i izrade elaborata o stanju stabala s prijedlogom mjera sanacije i konzervacije koji je izradio Šumarski fakultet Univerziteta u Sarajevu - navode iz Kantonalnog zavoda za zaštitu kulturno-historijskog i prirodnog naslijeđa Sarajevo.

Kako dodaju, Šumarski fakultet Univerziteta u Sarajevu je proveo istraživanja stabala na lokalitetu Žute/Jekovačke tabije te sumirao u elaboratu na više od 90 stranica koji je dostavio Zavodu 31.10. 2024. godine.

- U Elaboratu je metodama tomografije, rezistografije i vizuelnim posmatranjem ukupno analizirano 21 stablo (stanje tla, korijen, deblo, krošnja) u Velikom parku i na Žutoj tabiji. Elaborat je utvrdio loše stanje pojedinih stabala i predložio njihovo uklanjanje u najvećoj mjeri zbog truleži, ali je elaboratom i preventivno djelovano da se početne faze truleži pojedinih stabala detektuju i na vrijeme spriječe posljedice. Za sva stabla su urađeni detaljni kartoni, sa procjenom rizika u kojima je za stabla oraha na Žutoj/Jekovačkoj tabiji konstatovano da su zahvaćena završnim stadijem truleži te da predstavljaju opasnost za posjetioce i automobile. Elaboratom je preporučeno uklanjanje stabala i sadnja zamjenskih stabala iste vrste - naglašava se.

U skladu sa Elaboratom, Služba za investicije i komunalne poslove Općine Stari Grad donijela je rješenje kojim je odobrila sječu četiri stabla oraha na lokalitetu Žuta tabija, prema smjernicama datim u Elaboratu.

- U predmetnom rješenju naloženo je Kantonalnom zavodu za zaštitu kulturno-historijskog i prirodnog naslijeđa Sarajevo sadnja zamjenskih stabala iste vrste, optimalno na jesen 2025. godine. Sve troškove oko analiza i izrade Elaborata, koji su prethodili uklanjanju trulih i suhih stabala oraha, snosio je naš zavod a prema predmetnom rješenju ima obavezu da snese i troškove sadnje zamjenskih stabala. Predmetne radove na lokalitetu Žute tabije izvela je firma specijalizovana za tu vrstu posla.

Ohrabreni smo činjenicom da je sječa stabala izazvala veliki broj reakcija javnosti, što govori o interesu građana u pogledu zaštite urbanog zelenila i generalno naslijeđa Bosne i Hercegovine. Molimo javnost da se o tačnim informacijama informiše na našoj web stranici i direktnim upitima našem zavodu. Podsjećamo i naglašavamo da je osnovna uloga i trajna posvećenost Zavoda zaštita kulturno-historijskog i prirodnog naslijeđa Kantona Sarajevo - saopćeno je iz Kantonalni zavod za zaštitu kulturno-historijskog i prirodnog naslijeđa Sarajevo.