Pomorska luka Bandar Abas, u kojoj je nedavno došlo do snažne eksplozije, predstavlja najvažniji centar iranske ratne mornarice i dom velike podmorničke baze.

Luka je izgrađena krajem 1970-ih s ciljem da postane sjedište tadašnje Carske iranske mornarice, koja je ranije bila smještena u luci Horamšahr.

Strateška lokacija

Nakon Islamske revolucije, luka je postala baza za četiri sovjetske napadačke podmornice klase Kilo, koje je Iran nabavio tokom 1990-ih.

Zbog strateške lokacije Bandar Abasa i blizine Hormuškog prolaza, 2019. godine admiral Hosein Hanžan, tadašnji komandant iranske mornarice, otvorio je novo sjedište ratne mornarice u ovom gradu.

Time je komanda iranske mornarice prebačena iz Teherana na jug zemlje, kako bi bila bliže operativnom području kojim upravlja. Osim komande, u Bandar Abasu nalazi se i najveće vojno brodogradilište iranske mornarice, Šahid Darviši.

Iako je iranska podmornička flota zasnovana na sovjetskim dizel-električnim podmornicama klase Kilo, uvjeti u Hormuškom prolazu nisu idealni za korištenje ovih velikih plovila.

Naime, jake morske struje i visok nivo saliniteta u tom području pogoduju manjim, takozvanim džepnim podmornicama, kao i brzim plovilima sposobnim za borbene operacije u takvim uvjetima.

Kako bi efikasno djelovala u Hormuškom prolazu, iranska mornarica nabavila je od Sjeverne Koreje 23 džepne podmornice tipa Ghadir. Iako dugačke samo 29 metara i s posadom od 20 mornara, ove podmornice, poput većih modela, opremljene su s dvije torpedne cijevi kalibra 533 milimetra.

Proizvodnja domaćih podmornica

U brodogradilištu Bandar Abasa započela je i proizvodnja domaćih napadačkih podmornica klase Fateh i Tarek, koje predstavljaju iranske verzije sovjetskih podmornica klase Kilo. Pored podmornica, u luci su često smješteni i površinski brodovi iranske mornarice te plovila Korpusa iranske revolucionarne garde.

U neposrednoj blizini pomorske baze i brodogradilišta nalazi se vojni aerodrom Bandar Abas, koji služi kao baza za protivpodmorničke helikoptere.

Zbog svega navedenog, luka Bandar Abas smatra se jednim od najstrože čuvanih vojnih objekata u Iranu, što potvrđuju i satelitski snimci na kojima se vide položaji baterija protuzračne odbrane.

Iako nema zvaničnih potvrda, zbog svog kontejnerskog i brodskog kapaciteta, luka Bandar Abas vjerovatno služi i kao logistički centar za distribuciju oružja i tehnologije jemenskim pobunjenicima Hutima.